CARGO [zinkt niet]

Is de nieuwste Vlaamse film CARGO de moeite waard om er geld aan uit te geven? Wat het antwoord ook is, men heeft er geen spijt van. 

De makkelijkste rol is weggelegd voor bluesgitarist Roland van Campenhout. Hij speelt Leon, de vader, pepé die 3/5 van de film in een coma ligt, het voorafgaande 1/5 geen woord zegt en het laatste 1/5 dood is.
Is Roland, zoals hij het liefst genoemd wordt, te koppig zijn mond open te doen? Neen. Hij is de eigenaar van een vissersschip en vader van Jean, Francis en William. Bonken van kerels die ook al weinig van zeg zijn. Mond op slot en de manier van kijken is typisch West-Vlaams én voor wie houdt van de zee, bij eb of vloed. Ja, zelfs bij springvloed. Tel daarbij vissersvolk, ja, dan heb je weinig woorden nodig. Hoe verder de zee op om den brode, hoe minder klap. De kunst is dan wel, met meer expressie dan dialoog, wil je een film maken die boeit, dan moet je met een sterk verhaal voor de dag te komen. 

De ramp als sleepnet 

De haven van Oostende, de Noordzee en een woonhuis, dat zijn de drie belangrijkste locaties. Binnen die driehoek speelt zich het drama af van een vissersfamilie, generatie op generatie. Het gaat echter slecht met de visvangst. Weinig vangst, minder opbrengst en als de vader / pepé bij een woeste zee verdwijnt, is de ramp compleet. De schipper wordt weliswaar opgevist maar met een zware beschadiging van de essentiële delen. Hij ligt in de woonkamer in een ziekenhuisbed en blijft enkel in leven dankzij baxters en een zuurstofpomp. De oudste zoon wil de zaak verder zetten. De bank schuift geen cent, want de zaak blijkt donkerrood te staan. Conclusie: is vader / pepé overboord gevallen of gesprongen? Gevolg: schuit verkopen, verhuren, in de fik steken…? Of ermee de illegaliteit ingaan? 

Het kind als truc 

Een belangrijke rol is weggelegd voor de achtjarige kleinzoon van de schipper. De jongen speelt zeer goed, maar bovendien is het inbreng van het kind een truc. Hij moet voorgelicht worden. Hoe het bedrijf er voor staat, de verhouding in de familie en in het bijzonder tussen de broers is. Met weinig woorden maar voldoende om hem – en de kijker, want dat is de truc – het verhaal van wat was, is en komen zal in te lepelen. Wat vaag is, wordt dus op het juiste moment weggeveegd, en dat siert de scenarist en de regisseur. 

Streektaal van ’t zeetje 

Een extra dimensie van de tragedie levert de rol van de eigenaar van meerdere vissersschepen. Hij was dan wel bevriend met de schipper en heeft het beste voor met de zonen, toch aast hij op het schip. Om te verkopen, er een aardig centje mee te verdienen. Josse de Pauw speelt de grootreder. Hij doet dat prachtig maar zijn West-Vlaams loopt op krukken. Waarom – als dan toch [terecht] de streektaal van ’t zeetje boven de algemene spreektaal verkozen wordt, hem dan niet in zijn eigen dialect, het Brussels, te laten spreken? Dat Oostends met een Brussels accent trekt het dramatische scheef.
Andere handicaps zijn een overaanbod van symbolen, te dik aangezette stiltes, te weinig verrassende elementen en te statisch. En te veel meeuwen, althans, ze komen wat al te vaak in beeld. 

Klassiek camerawerk als eis
Bij mijn weten bestaan er slechts twee films zonder vrouw. Namelijk de mooiste speelfilm ooit gemaakt en al duurt hij meer dan drie uur, hij verveelt geen minuut: Lawrence of Arabia en… Cargo. Ook hij weet – op een paar foutjes na, die bij de montage niet konden worden weggewerkt – de aandacht van de kijker vast te houden. Het camerawerk is klassiek en dat eist deze film. Frivoliteiten, zoals gezochte camerastandpunten, zouden enkel schade toebrengen aan het dramatisch verloop. 

Mag gezien
Beren, Palmen en Oscars zal Cargo niet veroveren. Hij mag echter gezien worden en op reis gaan naar het buitenland. De beste Vlaamse speelfilm van 2017. Met sterke acteursprestaties en een regisseur die zich bevrijd heeft van de laatste resten slijm en crème van de filmschool. 

guido lauwaert 

CARGO       ***
Speelfilm – Drama
Regisseur: Gilles Coulier
Cast: o.m. Sam Louwyck, Wim Willaert, Sebastien Dewaele.
Duur: 1.30 u